با وجود هشدارهای متعدد کارشناسان و دوستداران محیط زیست نسبت به تخریب های گسترده معدن مس سونگون در رویشگاه جنگلی و مراتع ارسباران ، معدن مس سونگون همچنان بدون کوچکترین ممانعتی از سوی دستگاههای مسئول کوهها و مراتع را می تراشد و پیش می رود به طوریکه در تازه ترین گزارش و تصاویر تهیه شده توسط انجمن حفظ محیط کوهستان، این تشکل زیست محیطی وضعیت منطقه را بسیار نگران کننده عنوان کرده است.

عبدالله اشتری ، مدیر انجمن حفظ محیط کوهستان درگفتگو با سبزپرس گفت: در بازدید به عمل آمده که در نامه های ارسال شده به مسئولان و مدیران به گوشه هایی از آن اشاره شده است، وضعیت منطقه به مراتب نگران کننده تر از آنچه که انتظار می رفت دیده شد. متاسفانه تاکنون حتی یک پرونده هم از تعقیب جزایی معدن کاوان با موضوع ماده 55 قوانین ومقررات سازمان جنگلها و مراتع در این مورد تنظیم نشده است. 

وی افزود: منطقه ارسباران در سال 1972 توسط برنامه انسان و کره مسکون یونسکو  به عنوان ذخیره گاه زیستکره به ثبت رسیده است. از سوی دیگر بر اساس مطالعات دیرین شناسی پیدایش جنگلهای ارسباران به دوران سوم زمین شناسی باز می گردد. این جنگلها در استان آذربایجان شرقی و در رشته کوه قره داغ قرار داشته و بیشترین وسعت آنها در محدوده مناطق میانی ارسباران شمالی گسترش یافته است و از نظر اقلیمی بیشترین  رطوبت خود را از توده های هوایی خزری و مدیترانه ای دریافت می نماید.

اشتری خاطر نشان کرد: اما با وجود تلاش دلسوزانه برخی از مدیران و کارکنان سازمانهای ذیربط که در مواردی هم از ادامه فعالیتهای تخریبی عوامل معدن سونگون به طور مقطعی جلوگیری به عمل آوردند،  اما پس از چندی به دلیل نفوذ مسئولان این معدن، مجددا" کار به روال قبل باز گشته است. 

مدیر انجمن حفظ محیط زیست کوهستان افزود: تاریخچه شناسایی و برداشت سنگ معدن در منطقه ارسباران به دهه 20 خورشیدی باز می گردد که روسها برای اولین بار این معدن را شناسایی کرده و در یک دوره کوتاه مدت روی آن کار کردند اما به دلیل تشخیص ارزشهای زیستی منطقه به روش حفر تونل (نه روباز) کار خود را ادامه دادند. در حالیکه در حال حاضر متولیان معدن مس سونگون بدون کوچکترین توجهی به موازین زیست محیطی به شکل لجام گسیخته ای به هر طرف سرکشیده و با خیال آسوده به اقدامات خود ادامه می دهند. ترانشه های ایجاد شده در جای جای منطقه حکایت از آن دارد که مجریان طرح کوچکترین ارزش و اهمیتی به حفظ بافت طبیعی منطقه نداشته و به رغم شعارهای زیست محیطی متعددی که بر روی تابلوهای نصب شده قبل از ورود به منطقه نوشته اند، کوچکترین دغدغه ای در قبال حفظ محیط و منابع طبیعی ارسباران ندارند.

وی می افزاید: این درحالی است که جاذبه های منطقه در صورت برنامه ریزی و مدیریت مطلوب می تواند از طریق گردشگری ایجاد اشتغال نموده و وضعیت جوامع محلی ساکن را متحول نماید. همچنین گیاهان دارویی و تنوع گونه های درختی ارسباران از دیگر ثروتهای منطقه است که می توان به شکلی پایدار از آنها بهره برداری نمود.

این فعال محیط زیست خاطر نشان کرد: ارسباران پدیده ای نادر و استثنایی است که حفاظت از هر وجب آن مسئولیت هر ایرانی است. قطعا" و یقینا" بازسازی و ترمیم خرابی هایی که تا به امروز در ارسباران صورت گرفته غیر ممکن است. با این حال جا دارد در "سال جهانی جنگلها" مدیران و کارکنان زحمتکش سازمان حفاظت محیط زیست، جنگلبانان دلسوز، مردم منطقه و همه دوستداران منابع طبیعی و محیط زیست دست به دست هم داده و از تخریب بیشتر منطقه ارسباران جلوگیری نمایند.

معدن مس سونگون یکی از پروژه های بزرگ ملی کشور محسوب می شود که به بهانه ملی بودن بدون مطالعات ارزیابی زیست محیطی فعالیت خود را آغازکرد و با اینکه سازمان محیط زیست در سال 1382 یکبار از مجریان این طرح به دادگاه شکایت کرده و فعالیت شان را متوقف نمودند ولی باز هم به دلایل پیدا و پنهان ، این معدن به کار خود ادامه داد.