اهربابا، كهليك لري، قئرديلار
مارال لاري،آج اينسانلار، وئرديلار
آيي لارين، دريلرين، جئرديلار
كسيلدي داي، طبيعتين، نَفَسي!
دولدي گورَن ايسانلارين، قفسي؟
بندي از منظومه اهربابا اثر خان چوپانبه گزارش خبرنگار مهر، امروز ( یکشنبه ) آخرین روز از مهلت 3 ماهه‌ای است که براساس آن افراد واجد شرایط و دارای اسلحه‌های شکاری غیرمجاز می توانستند در مرکز سلاح و مهمات وزارت دفاع ثبت نام کرده و مجوز سلاح شکاری دریافت کنند.
بر اساس مصوبه مجلس مقرر شد: چنانچه دارندگان غیرمجاز انواع اسلحه، مهمات، اقلام و مواد تحت کنترل، داوطلبانه ظرف ۶ ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون موارد مذکور را به یکی از مراکز نظامی، انتظامی یا امنیتی تحویل دهند، از مجازات مقرر معاف می‌شوند و در صورتی که با سلاح مزبور مرتکب جرمی شوند، فقط به مجازات مقرر در قوانین مربوط به همان جرم محکوم می‌شوند.
در اصلاحیه مصوب مجلس در تبصره یک ماده ۱۶ قانون مجازات قاچاق اسلحه، تصویب شد، چنانچه سلاح تحویلی از نوع شکاری باشد و تا تاریخ ۳۰ بهمن ماه ۱۳۹۰ تحویل شود، مراجع ذیربط مکلفند سلاح مذکور را ظرف سه ماه از تاریخ تحویل به تحویل‌دهنده آن در صورت عدم سابقه محکومیت مؤثر کیفری و احراز شرایط با صدور جواز حمل و نگهداری مسترد کند.
با اجرای این مصوبه سلاحهای شکاری غیرمجاز که اغلب از طریق غیرقانونی وارد کشور شده‌اند داری مجوز می شوند. حال آنکه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان محیط زیست این اقدام صدمات جبران ناپذیری به پیکره حیات وحش کشور وارد می کند.
ماجرا از این قرار بود که در قانون مصوب، نمایندگان از مردم خواسته بودند اسلحه های غیرمجاز خود را بدون پرداخت جریمه ارائه دهند و در صورت داشتن اسلحه ی شکاری مشروط به شرایطی برای آن مجوز دریافت کنند.
با اجرای این قانون که در متن خود زمینه صدور مجوز برای سلاحهای شکاری را فراهم می کند، دلالان و قاچاقچیان دست به کار شده و بازار سیاه فروش سلاح شکاری به راه انداختند. از این رو پس از دوماه نمایندگان ناگزیر به اصلاح قانون مصوب خود شده و مصوب کردند که حداکثر تا پایان بهمن ماه فرصت ارائه اسلحه های غیرمجاز و ارائه مجوز به سلاحهای شکاری اعتبار دارد.
اگرچه اجرای این طرح و صدور مجوز برای اینگونه سلاح‌ها تبعات جبران ناپذیری در بروز برخی آسیبهای اجتماعی در دراز مدت در پی دارد اما در این گزارش بخشی از آثار زیانبار این قانون بر حیات وحش کشور را مرور می کنیم.
نداشتن مجوز حریم امنی برای حیات وحش کشور است
در این رابطه محمد درویش عضو هیآت علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع به خبرنگار مهر می گوید: در حقیقت تا کنون تعداد زیادی سلاح شکاری بدون مجوز در دست مردم بود که همین نداشتن مجوز حریم امنی برای حیات وحش کشور ایجاد کرده بود.
به اعتقاد وی، این فرصت چند ماهه که برای تحویل سلاح های شکاری به افراد داده شده از یک‌سو باعث ورود سلاحهای بی‌کیفیت به کشور شد که یقینا خسارات جانی در پی دارد و از سوی دیگر، برخی شهروندان را به شکار و تهیه ملزومات آن ترغیب می‌کند.
درویش اضافه می کند: اگرچه در حال حاضر داشتن مجوز شکار از سوی سازمان محیط زیست شرط لازم برای شکار و صید است اما یکی از پیش شرطهای آن که داشتن اسلحه شکاری مجاز بود با این قانون بر طرف شد ضمن اینکه داشتن اسلحه شکاری مجاز در دست افراد وسوسه برای شکار بدون مجوز را افزایش می دهد.
به گفته وی، در قانون برنامه چهارم توسعه یکی از وظایفی که به صراحت بر عهده سازمان محیط زیست گذاشته شده بود کاهش تعداد سلاح های شکاری در دست مردم است که تصویب این قانون به خودی خود روح حاکم بر قانون برنامه چهارم توسعه را نقض می کند.
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه در حال حاضر که مهلت تحویل و مجوز دار کردن سلاح های شکاری به سر آمده است برای حفاظت از حیات وحش چه می توان کرد می گوید: به هر حال مسئولان سازمان محیط زیست هم اکنون نیز می توانند با درخواست از نمایندگان مبنی بر اعمال سختگیری ها و موانع بیشتر جهت صدور مجوز برای سلاح های شکاری این مجوزها را محدود تر کرده و فشار بر حیات وحش را کاهش دهند.
تعداد سلاحهای شکاری از حیات وحش بیشتر است
شهرام امیری شریفی عضو انجمن دیده بان حقوق حیوانات نیز در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: پیش از تصویب این قانون روزانه در سایت های خبری دهها مورد خبر دستگیری و توقیف سلاح های شکاری و شکار غیر مجاز دیده می شد حال با تصویب این قانون و حجم عظیمی از تقاضاها جهت گرفتن مجوز برای سلاح های شکاری که تصور می کنم تمام مسئولان را شگفت زده کرده است آینده درخشانی برای حیات وحش کشور قابل پیش بینی نیست.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر به نظر می رسد تعداد سلاح های شکاری در کشور از تعداد حیات وحش بیشتر باشد ادامه می دهد: زیستگاههای کشور پیش از این هم به دلیل کمبود تعداد محیط بان و عدم کنترل کافی همواره توسط شکارچیان غیر مجاز تهدید می شدند که البته پیش از تصویب این قانون می بایست برای تهیه اسلحه شکاری شکارچیان غیر مجاز اندکی متحمل زحمت می شدند که اکنون دیگر کارشان تسهیل شده است.
به اعتقاد شریفی، با اجرای این طرح و ورود خیل عظیمی از مردم به طبیعت شکار غیر مجاز و بی‌رویه همین شمار اندک باقی‌مانده از گونه های در خطر انقراض را در آینده ای نه چندان دور نابود می کند.
اما از سوی دیگر رییس سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است: اگر مجوزهای قانونی برای سلاحهای شکاری به موقع صادر نشود و سلاح قانونی وجود نداشته باشد فعالیت‌ها به سمت مخفی شدن و غیر قانونی بودن پیش می‌رود که دراین صورت آثار منفی آن بر طبیعت بیشتر خواهد بود.
محمد جواد محمدی زاده می گوید: البته این به آن معنا نیست که سلاح آزاد است بلکه هر گونه خرید و فروش و استفاده از آن با ید با مجوز باشد و فردی که آموزش ندیده باشد حق استفاده از سلاح را ندارد.
وی ادامه می دهد: در واقع وظیفه ما مدیریت شکار است. ما باید فعالیت های قانونی را نظامند کنیم تا بتوانیم با فعالیت های غیر قانونی مبارزه کنیم .
به هر حال برخی از دیگر مسئولان سازمان محیط زیست هم این قانون را منافی حقوق حیات وحش می دانند و گفته می شود مشغول رایزنی و مکاتبه با نمایندگان مجلس برای اعمال سختگیری بیشتر جهت دادن مجوز اسلحه شکاری به افراد با صلاحیت بیشتر هستند.
چشمان نگران حیات وحش در انتظار تفقد نمایندگان
آنچه مسلم است نمایندگان مجلس هشتم کارنامه چندان درخشانی در زمینه مباحث زیست محیطی نداشتند و تنها با نگاهی گذرا به سه مصوبه ای که در یک سال اخیر در این مجلس تصویب شد که شامل افزایش زمان مراجعه به مراکز معاینه فنی خودرو ها از دو سال به 5 سال، اصلاح لایحه جامع منابع طبیعی مبنی بر سهولت در واگذاری اراضی ملی و همچنین صدور مجوز برای دارندگان سلاح های شکاری می توانیم عمق بی مهری نمایندگان این دوره از مجلس را به مسائل محیط زیست دریابیم.
.....................................
گزارش از: بهار سلاحورزی
به گزارش سبزپرس، «موزه مجازی تاریخ طبیعی کیامکی» اولین موزه تاریخ طبیعی مجازی ایران است که به تازگی آغاز به کار کرده است و «محمد سهرابی»، زیست شناس به عنوان نگارنده این سایت علمی بخشی از موجودات زنده اطراف خود در زادگاهش روستای «داران» را به تصویر می کشد.
در این سایت، سهرابی زمینه علاقه مندی خود به زیست شناسی را اینگونه شرح می دهد: «سال ها زندگی در دامنه شمالی «کیامکی» با تمام زیبایی ها و تنوع زیستی منحصر به فرد آن شاید اولین بستر برای رویش جوانه های ذوق وعلاقمندی به علم زیست شناسی است که از دوران نوجوانی و تحصیل در مدرسه همواره ذهن من را با سوالات متعدد طبیعت شناسی نظیر نام های علمی گونه های گیاهی و جانوری روبرو می کرده است.
سهرابی در حال حاضر در مقطع دکتری رشته گلسنگ شناسی در حال تحصیل است و همچنین مدیر مسئول و ویراستارعلمی اولین وب سایت جامع گلسنگ شناسی ایران است.
تمام عکسهای گونه های گیاهی و جانوری موجود در «موزه مجازی تاریخ طبیعی کیامکی» توسط سهرابی و در طول سال های مختلف تهیه شده است، و اگر عکسی متعلق به فرد دیگری است در این سایت آموزشی نام فرد مشارکت کننده در زیرهرعکس آورده شده است. همچنین، نام گذاری عکس ها براساس تجربه علمی و عملی چندین ساله برخی از همکاران متخصص زیست شناس در دانشگاه های مختلف انجام شده و سهرابی تنها گلسنگ های کیامکی را نام گذاری کرده است.
در سایت آموزشی«موزه مجازی تاریخ طبیعی کیامکی» درباره مشکلات امروز محیط زیست در ایران آمده است که: کشور ما ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و ژئومورفولوژی خاص آن پیوسته از تهدیدات زیست محیطی رنج می برد و در حال حاضر از مهم ترین مخاطرات زیست محیطی شناخته شده کشور سرعت بالای فرسایش و شستشوی خاک سطحی، چرای لجام گسیخته دام در مراتع و جنگلها، تغییر کاربری اراضی مرتعی و جنگلی، کاهش شدید پوششهای جنگلی در شمال و شمال غرب و غرب کشور، خشک شدن تدریجی برخی از تالاب‌های بزرگ و کوچک در کشور، فرونشست زمین و گسترش فزاینده بیابان زایی، تشدید گرد و غبار و وقوع طوفانهای شدید وپراکنش ریزگردها و آلودگی های هوا، خاک و آب را می توان نام برد.
سایت آموزشی «موزه مجازی تاریخ طبیعی کیامکی» هدف خود را ارتقای دانش طبیعت شناسی دانسته و گفته است: این سایت در سطح جامعه طراحی شده است تا نقش یک پل ارتباطی ساده بین برخی از محققان برجسته علوم گیاهی، جانوری و قارچ شناسی ایران و مردم عادی جامعه داشته باشد.
این سامانه سعی دارد برای معرفی بخش بسیار کوچکی از فلور گیاهی و فون جانوری منطقه کیامکی در محدوده یک روستا (روستای داران،از توابع شهرستان جلفا) فعالیت کند و زوایای کم شناخته یا ناشناخته شده آن را از نگاه یک زیست شناس بومی به تصویر بکشد. علاقه مندان می توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به آدرس http://www.kiamaki.com/home مراجعه کنند.
29دي ماه روز هواي پاك است. اين مناسبت در اهر با خبرهاي خوبي طي شد. از سوي مسئولان اعلام شد كه در سه گوشه ي جنوب غربي، جنوب شرقي و شهرك شيخ شهاب الدين پارك بزرگي احداث مي شود. در چنين روزي اعلام شد كه يك منطقه ي حفاظت شده به مساحت 51 هكتار در هوراند ايجاد مي شود. رويداد مهم در چنين مناسبتي همچنين اين بود كه با حضور مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی و مسئولان شهرستان اهر عملیات اجرایی موزه تاریخ طبیعی ارسباران(حیات وحش) در زمینی به مساحت 20هزار مترمربع در شهرستان اهر آغاز شد.
حمله خرس خشمگین به 3 روستا در سراب
ه گزارش خبرنگار مهر، بر اثر این حادثه که صبح دوشنبه رخ داد پنج نفر از روستاییان منطقه به شدت زخمی شده و چهار نفرشان به بیمارستان امام خمینی(ره) سراب انتقال یافتند.یک نفر از مجروحان نیز به علت شدت جراحات وارده به بیمارستان امام رضا(ع) تبریز منتقل شد.به گفته شاهدان عینی خرس در یکی از باغ های میوه در روستای بیجند مخفی شده بود که ناگهان به افراد حاضر در باغ حمله ور شده و پس از مجروح کردن یک نفر به سمت روستاهای مجاور فرار کرده است.از روستاهای ایدرشان و هریس نیز خبر رسیده که خرس داخل روستا رفته و موجب رعب و وحشت اهالی شده است.حیدر امیر زاده رئیس اداره محیط زیست سراب در این خصوص گفت: پس از دریافت گزارش بالافاصله به همراه اکیپی از اداره محیط زیست به روستاهای درگیر رفته است.هنوز از سرنوشت خرس یاد شده خبری نیست.
خرش خشمگینی که صبح امروز با حمله به یکی از روستاهای سراب موجب زخمی شدن چند نفر از اهالی شده بود به محاصره نیروهای انتظامی و ماموران محیط زیست درآمده اما محیط بانان برای به دام انداختن آن در انتظار رسیدن گلوله های بیهوش کننده از تبریز هستند.به گزارش خبرنگار مهر که به محل وقوع حادثه رفته است، رئیس اداره محیط زیست سراب اعلام کرد: خرش خشمگینی که صبح امروز به یکی از روستاهای سراب حمله ور شده بود، بالاخره به محاصره نیروهای انتظامی و ماموران محیط زیست درآمد و محیط بانان هم اکنون مترصد رسیدن گلوله های بیهوش کننده از تبریز هستند.حیدرعلی امیرزاده گفت: هم اکنون گلوله های بیهوش کننده در مسیر انتقال از تبریز به سراب هستند و تا ساعتی دیگر به دست محیط بانان منطقه خواهد رسید تا این خرس بومی منطقه پس از بیهوشی به زیستگاه خود واقع در دامنه های بزقوش سراب انتقال پیدا کند.
وی در تشریح جزئیات وقوع این اتفاق اظهار داشت: روستاهای "ایدرشان" و "هریس" از توابع سراب در مسیر گذر خرس های بومی هستند که صبح امروز یکی از آن ها با ضرب و شتم توسط اهالی منطقه، خشمگین شده و به سوی مردم حمله ور شد.امیرزاده گفت: بر اثر این حادثه، چهار روستایی سراب مصدوم شد که یکی از حادثه دیدگان به دلیل شدت جراحات به بیمارستان امام رضا(ع) تبریز منتقل شده و مصدومان دیگر در بیمارستان سراب تحت مداوا قرار گرفته اند.
سرانجام خرس قهوه ای کشته شد!درحالیکه محیط بانان در انتظار رسیدن گلوله های بیهوش کننده از تبریز بودند، به گفته مسئولان محل، شکارچیان بومی "در اقدامی خودسرانه" با شلیک هشت گلوله این خرس بخت برگشته را از پای درآوردند!
با اینحال اما عده ای نیز از عدم توانایی شلیک گلوله های بیهوش کننده توسط ماموران خبر داده و دلیل کشتن خرس یاد شده را ترس از عواقب احتمالی خشم حیوان خواندند.
محمدرضا مسعود، کارشناس مسئول حیات وحش و آبزیان اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: به محض اعلام خبر محاصره خرس قهوه ای یاد شده در ساعت 11.30 امروز، اکیپ ویژه ای با تجهیزات کافی به محل اعزام شد و پس از پنج ساعت به مکان مورد نظر رسید.
وی در عین حال افزود: محیط بانان ما آماده بودند با تجهیزات ویژه خرس یاد شده را بیهوش کرده و آن را از محل خارج کنند اما اقدامات نامناسب مردم محل و ایجاد سر و صدای بی مورد، حیوان را دوباره خشمگین کرده و مجددا حمله ور شد.
مسعود ادامه داد: در این هنگام، شکارچیان بومی بدون هماهنگی با شلیک هشت گلوله، این حادثه را با کشته شدن خرس مذکور به پایان رساندند!
این کارشناس برجسته حیات وحش با بیان اینکه زیستگاه خرس قهوه ای بومی سراب در دامنه های کوه بزقوش است افزود: این حیوان به دلیل تخریب مراتع توسط ساکنان بومی، به جستجوی غذاهایی مانند میوه باغات و ... نزدیک روستاها ظاهر می شود اما در صورت رفتار آرام و عدم تحریک توسط مردم هیچ خطری ندارد.
وی اکیدا به مردم بومی و روستاییان توصیه کرد در صورت مشاهده این حیوان هرگز اقدامات تحریک آمیز انجام ندهند چراکه این حیوان هرگز در وضعیت معمولی به سوی انسان حمله ور نمی شود.
موضوع مهم در این خصوص اینکه خرس یاد شده با تحریک بومیان منطقه خشمگین شده و به آنان حمله کرده بود و تا پیش از آن چنین حوادثی در شهرستان سراب سابقه نداشت.
با اینحال هشدار خبرگزاری مهر در خصوص احتمال تکرار حادثه مشابه در دانشگاه آزاد تبریز به واقعیت پیوست.
یادآور می شود نظیر چنین اتفاقی حدود پنج سال قبل در تبریز رخ داد که در پی آن، خرس قهوه ای سرگردان از دانشگاه آزاد تبریز سر درآورده بود.
در آن سال اما به دلیل نبود تجهیزات کافی، به جای شلیک گلوله بیهوش کننده، تیر خلاص تفنگی شکاری باعث کشته شدن حیوان شد. اتفاقی که در محافل مختلف سرو صدای بسیاری به راه انداخت و موجب اعتراض دوستداران محیط زیست واقع شد.
از آن پس، سازمان محیط زیست در تلاش بوده تا مراکز خود را به تجهیزات مدرن مجهز کند.
گرچه گلوله های بیهوش کننده پس از 5 ساعت انتظار به سراب رسید اما اقدامات خودسرانه موجب کشته شدن این حیوان بخت برگشته گردید.
در نامه انجمن حفظ محيط زيست كوهستان به سازمان محيط زيست و سازمان جنگلها عنوان شد
شدت تخریب‌ها در ارسباران دل هر بیننده اي را به درد می‌آورد
با شدت گرفتن تخريب عرصه هاي مرتعي ارسباران توسط عوامل مجتمع مس سونگون، انجمن حفظ محيط كوهستان با ارسال نامه هاي جداگانه اي به محمد جواد محمدي زاده، رييس سازمان محيط زيست و علي سلاجقه رييس سازمان جنگلها و مراتع خواستار رسيدگي اين سازمانها به وضعيت منطقه ارسباران شد.
به گزارش سبزپرس، انجمن حفظ محيط زيست كوهستان در اين نامه خطاب به روسا و معاونان اين سازمانها مي نويسد: " متعاقب خبرهای واصله به انجمن حفظ محیط کوهستان در روزهای گذشته مبنی بر تشدید تخریب در منطقه ارسباران، سه تن از اعضای این انجمن در روزهای پنجشنبه و جمعه مورخ 26 و 27 خرداد ماه از تهران به این منطقه عزیمت نموده و از نزدیک این مسأله را بررسی نمودند.
در بازدید به عمل آمده مشخص شد که عوامل و مجریان مس سونگون، از محدوده تعیین‌شده معدن به دفعات تجاوز کرده و با هدف کشف معدن جدید، بدون توجه به کمترین ضوابط حفظ محیط طبیعی، منطقه را تبدیل به ویرانه نموده‌اند.شدت تخریب‌ها تا حدی است که دل هر بیننده غیر محیط زیستی را هم به درد می‌آورد.
به‌علاوه، در چند منطقه از جمله "بول مرک" و هفت‌چشمه (خوینه‌رود) این تخریب‌ها از شدت بیشتری برخوردار بوده به طوری که ترانشه‌های متعددی در عرصه مراتع درجه یک ایجاد شده است. همچنین منطقه جنگل "قرنیخ" توسط مجموعه‌ای از راه‌های متعدد احاطه شده و احتمال می‌رود تخریب پوشش گیاهی و جابجایی خاک، خسارات شدیدی به بافت جنگلی منطقه وارد نماید.
اين تشكل غير دولتي در ادامه يادآور مي شود: همانگونه که مستحضر هستید جنگلهای ارسباران واقع در شمال غرب کشور، از پدیده‌های نادر و منحصربه‌فرد طبیعی کشور می‌باشد. پیدایش این جنگلها به دوران سوم زمین‌شناسی بازمی‌گردد که در محدوده چهار شهرستان کلیبر، ورزقان، جلفا و اهر پراکنش یافته و با وجودی که به صورت یک لکه واحد ظاهر شده اما نمونه‌هایی از اکثر مناطق پوششی ایران را در خود جای داده است. ارسباران در سازمان یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه بیوسفر به ثبت رسیده و به دلیل برخورداری از ارزشهای زیستی می‌تواند به سطح و جایگاه میراث طبیعی جهانی ارتقا یابد.
شایان ذکر است دست‌اندازی عوامل معدن مس سنگون خارج از محدوده تعیین‌شده، طی بازدیدی که در سال 1387 توسط اعضای انجمن حفظ محیط کوهستان از مناطق مختلف ارسباران صورت گرفت، محرز گردید و در آن زمان نیز هشدارهای لازم از سوی دست‌اندرکاران این انجمن به سازمان‌هان ذیصلاح داده شد. در حال حاضر ماشین‌آلات ویژه حفاری در منطقه چهل‌چشمه مستقر هستند اما به دلایلی که برای بازدیدکنندگان مشخص نشد دست از کار کشیده‌اند و ممکن است هر لحظه مجدداً کار خود را از سر گیرند.
این در حالی است که در منطقه بول مرک، تعداد زیادی از ماشین‌آلات سنگین در حال کار و تردد هستند و به‌رغم اینکه بسیاری از اقدامات انجام‌شده در منطقه غیرقانونی می‌باشد متاسفانه تاکنون هیچ پرونده تخلفی برای مجریان طرح معدن مس سنگون درمراجع ذیربط قانونی به‌ثبت‌نرسیده که این مسئله جای سؤال دارد.
در ادامه اين نامه آمده است: پاسگاه‌های محیط زیست منطقه غیر فعال بوده و حضور موثر مسئولان سازمانهای دولتی در منطقه احساس نگردید. اين در حالي است كه در زمانی نه چندان دور مساحت جنگلهای ارسباران به 000/350/1 هکتار می‌رسید در حالی که امروز در نتیجه عوامل گوناگون طبیعی و دخالت‌های انسانی، حداکثر مساحت این جنگلها به 164000 هکتار کاهش یافته است.
علی ایحال با در نظر گرفتن تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی در آغاز سال جاری در خصوص صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست و با توجه به اینکه امسال (2011) از سوی سازمان ملل متحد به عنوان "سال جهانی جنگلها" تعیین و اعلام گردیده است، تقاضا دارد مسأله تخریب در ارسباران را در اولویت آن سازمان محترم قرار داده و دستورات لازم در خصوص جلوگیری و توقف تخریب این ثروت ملی که به همه نسل‌های این مرز و بوم تعلق دارد صادر فرمایند.
با وجود هشدارهای متعدد کارشناسان و دوستداران محیط زیست نسبت به تخریب های گسترده معدن مس سونگون در رویشگاه جنگلی و مراتع ارسباران ، معدن مس سونگون همچنان بدون کوچکترین ممانعتی از سوی دستگاههای مسئول کوهها و مراتع را می تراشد و پیش می رود به طوریکه در تازه ترین گزارش و تصاویر تهیه شده توسط انجمن حفظ محیط کوهستان، این تشکل زیست محیطی وضعیت منطقه را بسیار نگران کننده عنوان کرده است.
عبدالله اشتری ، مدیر انجمن حفظ محیط کوهستان درگفتگو با سبزپرس گفت: در بازدید به عمل آمده که در نامه های ارسال شده به مسئولان و مدیران به گوشه هایی از آن اشاره شده است، وضعیت منطقه به مراتب نگران کننده تر از آنچه که انتظار می رفت دیده شد. متاسفانه تاکنون حتی یک پرونده هم از تعقیب جزایی معدن کاوان با موضوع ماده 55 قوانین ومقررات سازمان جنگلها و مراتع در این مورد تنظیم نشده است.
وی افزود: منطقه ارسباران در سال 1972 توسط برنامه انسان و کره مسکون یونسکو به عنوان ذخیره گاه زیستکره به ثبت رسیده است. از سوی دیگر بر اساس مطالعات دیرین شناسی پیدایش جنگلهای ارسباران به دوران سوم زمین شناسی باز می گردد. این جنگلها در استان آذربایجان شرقی و در رشته کوه قره داغ قرار داشته و بیشترین وسعت آنها در محدوده مناطق میانی ارسباران شمالی گسترش یافته است و از نظر اقلیمی بیشترین رطوبت خود را از توده های هوایی خزری و مدیترانه ای دریافت می نماید.
اشتری خاطر نشان کرد: اما با وجود تلاش دلسوزانه برخی از مدیران و کارکنان سازمانهای ذیربط که در مواردی هم از ادامه فعالیتهای تخریبی عوامل معدن سونگون به طور مقطعی جلوگیری به عمل آوردند، اما پس از چندی به دلیل نفوذ مسئولان این معدن، مجددا" کار به روال قبل باز گشته است.
مدیر انجمن حفظ محیط زیست کوهستان افزود: تاریخچه شناسایی و برداشت سنگ معدن در منطقه ارسباران به دهه 20 خورشیدی باز می گردد که روسها برای اولین بار این معدن را شناسایی کرده و در یک دوره کوتاه مدت روی آن کار کردند اما به دلیل تشخیص ارزشهای زیستی منطقه به روش حفر تونل (نه روباز) کار خود را ادامه دادند. در حالیکه در حال حاضر متولیان معدن مس سونگون بدون کوچکترین توجهی به موازین زیست محیطی به شکل لجام گسیخته ای به هر طرف سرکشیده و با خیال آسوده به اقدامات خود ادامه می دهند. ترانشه های ایجاد شده در جای جای منطقه حکایت از آن دارد که مجریان طرح کوچکترین ارزش و اهمیتی به حفظ بافت طبیعی منطقه نداشته و به رغم شعارهای زیست محیطی متعددی که بر روی تابلوهای نصب شده قبل از ورود به منطقه نوشته اند، کوچکترین دغدغه ای در قبال حفظ محیط و منابع طبیعی ارسباران ندارند.
وی می افزاید: این درحالی است که جاذبه های منطقه در صورت برنامه ریزی و مدیریت مطلوب می تواند از طریق گردشگری ایجاد اشتغال نموده و وضعیت جوامع محلی ساکن را متحول نماید. همچنین گیاهان دارویی و تنوع گونه های درختی ارسباران از دیگر ثروتهای منطقه است که می توان به شکلی پایدار از آنها بهره برداری نمود.
این فعال محیط زیست خاطر نشان کرد: ارسباران پدیده ای نادر و استثنایی است که حفاظت از هر وجب آن مسئولیت هر ایرانی است. قطعا" و یقینا" بازسازی و ترمیم خرابی هایی که تا به امروز در ارسباران صورت گرفته غیر ممکن است. با این حال جا دارد در "سال جهانی جنگلها" مدیران و کارکنان زحمتکش سازمان حفاظت محیط زیست، جنگلبانان دلسوز، مردم منطقه و همه دوستداران منابع طبیعی و محیط زیست دست به دست هم داده و از تخریب بیشتر منطقه ارسباران جلوگیری نمایند.
معدن مس سونگون یکی از پروژه های بزرگ ملی کشور محسوب می شود که به بهانه ملی بودن بدون مطالعات ارزیابی زیست محیطی فعالیت خود را آغازکرد و با اینکه سازمان محیط زیست در سال 1382 یکبار از مجریان این طرح به دادگاه شکایت کرده و فعالیت شان را متوقف نمودند ولی باز هم به دلایل پیدا و پنهان ، این معدن به کار خود ادامه داد.
|
یکی از محیط بانان منطقه حفاظت شده ارسباران در عملیات دستگیری شکارچیان متخلف در این منطقه به ضرب گلوله مجروح شد. | |
|
به گزارش مهر، این حادثه روز جمعه در منطقه حفاظت شده ارسباران در حالی اتفاق افتاد که پنج نفر از محیط بانان در پست خود مشغول انجام وظیفه بوده و با دو شکارچی که در حال شکار غیر مجاز بودند، مواجه می شوند. شکارچیان با مشاهده محیط بانان فرار کرده و حدود چهار ساعت این تعقیب و گریز ادامه می یابد که با اعلام ایست سر محیط بان، شکارچیان اقدام به تیراندازی می کنند. سر محیط بان منطقه حفاظت شده ارسباران در دومین شلیک شکارچیان از ناحیه پهلو مورد اصابت گلوله قرار گرفته و این درحالیست که از تلاش برای دستگیری متخلفان ناامید نشده و موفق به دستگیری یکی از شکارچیان می شود. هنوز از سرنوشت شکارچی دوم که متواری شده است، خبری در دست نیست. |
خبرگزاری مهر: این روزها گوزن شوکا و خرسهای ارسباران در پی خانه ای دیگر برای خود هستند چرا که سالهاست این زیستگاه زیبای حیات وحش تغییر کاربری داده و تبدیل به محلی برای احداث کارخانه ها شده است.مهر،آرامش جنگلهای ارسباران خاطره ای شده در یاد حیوانات نادر آذربایجان و هر روز به جای درختان و مراتع، این کارخانه ها هستند که در مقابل دیدگان آنها سبز می شوند.
هزار و 600 هکتار از جنگلهای ارسباران تحت حفاظت محیط زیست و بخش گسترده ای از آن خارج از طرح جنگلداری قرار داشته که زیستگاه حیوانات نادری همچون گوزن شوکا، سیاه خروس، کبک دری و خرس بوده و بسیاری از پرندگان در حال انقراض در این جنگلها مامن گزیده اند.
این درحالیست که کمربند ذخایر غنی مس از زنجان، طارم و هریس به ارسباران کشیده شده و علی رغم وجود این منابع در دیگر شهرها به دلیل خوش آب و هوایی منطقه ارسباران، این جنگلها خاستگاهی برای فعالیتهای معدنی شده است.
مینی بوس ها و اتوبوس ها یکی پس از دیگری از راه می رسند و چون توقف می کنند دها جوان و نوجوان با عجله از آن ها پایین می آیند. آن ها به اردو آمده اند. اردوی قلعه دره سی، مکیدی دره سی، آینالی و قلعه بابک و ... و اخیراً دره ی کلیبر ـ جانانلو. اردیبهشت ماه، ماه اردوهای دانش آموزی است، اردوهایی که عمدتاً تفریحی و سیاحتی است تا علمی و آموزشی اما با وجود این حضور دانش آموزان در طبیعت، موقعیتی است که می توان بسیاری از رفتارهای زیست محیطی را تمرین کرد.
هرچند به سبب تکرار زیاد، توصیه و تأکید برای رها نساختن زباله در طبیعت و جمع آوری آن ها دیگر کلیشه ای شده است اما انتظار طبیعت از ما جز این نیست. مگر چه مشکلی پیش می آید که زباله ی خود را در کیسه ای کرده و همراه خود از دل طبیعت برگردانیم؟ چه ایرادی دارد که در ورودی چنین مکان هایی کیسه های زباله در اختیار گردشگران قرار دهند؟ بدون شک با راه اندازی تله کابین در کلیبر و بهره برداری از جاده ی کلیبر ـ جانانلو و بهبود وضعیت جاده ی اهر ـ کلیبر، ورود گردشگر به گردشگاه های مورد بحث دو چندان خواهد شد و ضرورت تدوین برنامه های زیست محیطی نیز همین طور. استقرار پایگاه و ایستگاه حفاظت از محیط زیست و نیز شهرداری کلیبر در چنین اماکنی می تواند راهگشا باشد. اگرچه به ویژه در سال های اخیر جمع آوری زباله در محوطه های جنگلی کلیبر بهتر شده است اما هنوز ظروف پلاستیکی رها شده در میان درختان و دامنه ها و رودخانه ها خودنمایی می کنند. چنین زباله هایی اغلب پراکنده هستند و حضور گروه های فعال کوهنوردی و زیست محیطی و نیز اردوهای دانش آموزی بهترین فرصت برای جمع آوری چنین زباله هایی است. ساعت 11 صبح دهم اردیبهشت اردوی دانش آموزی مدرسه ای از اهر داشتند از قلعه پایین می آمدند. وقتی به ابتدای پله ها و کنار جاده رسیدند، کارشان جالب بود و آموزنده. آن ها اکثراً کیسه ای زباله در دست داشتند و زباله های مسیر را جمع کرده و با خود پایین آورده بودند. این بهترین روش برای آموزش رفتارهای زیست محیطی است و تکرار چنین کارهایی در میان گردشگران بهترین نتیجه را می دهد.
چون بحث گردشگری در میان است، خلاء هایی نیز از این جهت قابل توجه است. بدون شک وجود ایستگاه راهنمای گردشگران حداقل در ورودی مسیر گردشگری مورد بحث ضروری است. ارائه نقشه و راهنمایی مسیر و حتی حضور راهنمایان آشنا با زبان های خارجی حائز اهمیت است. حتی تشویق و ترغیب و حمایت در راستای فعال شدن بخش خصوصی در قالب دفاتر خدمات گردشگری در منطقه می تواند نتایج ارزشمندی داشته باشد. در کنار همه ی این ها باید توجه داشت که شهرستان کلیبر علی رغم داشتن جایگاه برتر گردشگری در استان اداره ای برای مدیریت گردشگری این شهرستان ندارد.
آن روز صبح وقتی دانش آموزان بالا می رفتند، گروه چند نفره ای از گردشگران خارجی پایین می آمدند. آن ها در محوطه ی هتل بابک و کنار جاده معطل بودند. نیاز به تاکسی تلفنی داشتند و کسی که آنجا راهنمای شان باشد، نبود.
از طبیعت زیبا و مواهب الهی کلیبر بهره ببریم و در عین حال آن ها را برای فرداها نیز حفظ کنیم و این همان اصل اساسی توسعه ی پایدار است. ( گویا )
حفاظت از محيط زيست وظيفه اي شرعي است
ارسلان فتحي‌پور در جمع مردم منطقه ارسباران گفت:بايد فرهنگ حفاظت از محيط زيست را در جامعه نهادينه كنيم به طوريكه اگر در كشور يك‌هزار خودرو شماره‌گذاري مي‌شود، در قبال آن بايد يك‌هزار خودرو فرسوده هم از رده خارج كنيم و يا فكري به حال خودرو‌هاي آلوده‌كننده محيط زيست چه شخصي و دولتي بشود.
اگر پروژه های عظیم معدنی در یک منطقه ی جنگلی و غیرجنگلی فعال هستند، باید که قدر فعالان و کارشناسان و دوستداران محیط زیست را بدانند. این ها بدون منت راه های آسیب خوردن محیط را شناسایی می کنند و به همین دلیل مدیران چنین پروژه هایی نه تنها باید قدر مخالفان فعالیت خود را بدانند بلکه باید به آن ها در این راه کمک کنند.
اگر در یک طرف همه مشتاق راه افتادن بزرگراه ها در منطقه ی قره داغ هستیم و اگر همه مشتاق رونق صنعت توریسم در این منطقه هستیم، باید که همه دغدغه ی محیط زیست آن را نیز داشته باشیم. باید که کسانی و گروه هایی مخالف این کار باشند و از مخالفت خود و دلائل این مخالفت بگویند و چنین می شود که کار ما آسیب شناسی زیست محیطی می شود.
هم اکنون بزرگراه تبریز ـ خاروانا ـ نوردوز در حال ساخت است، بزرگراه تبریز ـ اهر ـ باکو از مسیر هوراند مطالعاتش تمام شده و منتظر تعریف و تصویب و دریافت بودجه است. بزرگراه اهر ـ کلیبر ـ جانانلو برای سال 90 بودجه خواهد گرفت. جاده های فعلی اهر به مشگین و ورزقان نیز به « اصلی » تبدیل خواهند شد. از مسیر مرزی منطقه راه آهن جلفا ـ آصلان دوز فعال خواهد شد. راه های فرعی خاکی میان روستاهای جنگلی یکی یکی آسفالت می شوند و این همه راه در منطقه ی جنگلی و مرتعی و باستانی کشیده می شوند و آیا صدایی از سر مخالفت غنیمت نیست؟!
در پي اعلام سال 2011 به عنوان سال جهاني جنگل ها از سوي مجمع عمومي سازمان ملل متحد و به منظور ايجاد آگاهي در زمينه اهميت مديريت پايدار، حفاظت و توسعه پايدار درتمامي جنگل هابه عنوان منبع غذا، دارو و آب سالم و تنوع زيستي، مركز ميراث جهاني نيز آمادگي خود را براي هرگونه همكاري با دولت ها در اين زمينه اعلام كرد.
يونسکو براي حفاظت از جنگلها در سال 2011 با تمام کشورها اعلام آمادگي کرد
خبردار شدیم امروز پنجشنبه ۱۱ آذر جنگل های ارسباران در منطقه ی کرینگان دچار آتش سوزی شده است.
اطلاع یافتیم این آتش سوزی در منطقه ی میان کرینگان و ونستان روی داده و سطحی بوده است. گفته می شود حدود ۶ هکتار از پوشش سطحی زمین دچار آتش سوزی شده است. این چهارمین آتش سوزی در جنگل های ارسباران است و در مجموع بیش از ۳۰ هکتار در آتش سوخته است. گفته می شود آتش سوزی چهارم نیز در اثر عامل انسانی بوده است. لازم به گفتن است که منطقه ی کرینگان یکی از مناطقی است که بیشترین درختان کهنسال جنگل های ارسباران را در بر دارد.
محیط زیست قره داغ(ارسباران)همانند میراث فرهنگی آن منحصر به فرد است. محیط زیست آن همانند میراث فرهنگی اش رو به تخریب است و در این میان غیبت واکنش های مردمی در قالب تشکل های مردمی به شدت احساس می شود. با توجه به حساسیت هایی که در نسل جدید بروز یافته، امید می رود که شاهد شکل گیری چنین تشکل هایی در منطقه باشیم.