انجمن حمایت از محیطزیست قره داغ(ارسباران

کبک از پرندگان نام آشنا برای ما انسانهاست که خود بر سه گونه تقسیم می شود که عبارتند از کبک معمولی(گوزل ککلیک)،کبک چیل(چیل لغتی است ترکی به معنی رنگین)و گونه ی دیگر آن که موضوع مقاله ی ماست کبک دری(اور ککلیک) است.این گونه از کبک که خود به دو گونه خزری و قفقازی تقسیم می شود .کبک دری در سایت معتبر پرندگان جهان با نام علمی Tetraogallus caspiusمعروف است.

کبک دری به واقع سلطان صخره هاست.جنس نر این گونه تقریبا 58 سانتی‌متر و ماده ی آن 55 سانتی متر طول دارد.تشخیص جنس ماده و نر از طریق سیخک هایی که در پاهای جنس نر وجود دارد امکان پذیر است البته پرنده شناسان حرفه ای از طریق رنگ متمایز در این گونه حنسیت آن را تشخیص می دهند.این پرنده عموما در ارتفاعات بالای 3500متر و در زیستگاههای کوهستانی بسیار صعب العبور و صخره های مرتفع دیده می شود.شامه ای قوی ،چشمانی تیزبین و پروازی پر قدرت دارد که به محض احساس کوچک ترین خطر مسافت زیادی را پشت سر می گذارد . پراکندگی این گونه در قره داغ در ارتفاعات صعب العبور چون کامتال ، برخی ارتفاعات کلیبر و کوههایی چون قوشاداغ و هشتسر است.

.از قدیم الایام شکار کبک دری  توسط شکارچیان مایه مباهات و نشان توانمندی شکارچی بوده و به موجب همین فرهنگ غلط متاسفانه در دهه های اخیر به علت شکار بی رویه ، نسل این گونه در منطقه به شدت در خطر انقراض قرار گرفته استجمعیت این پرنده در زیستگاههای طبیعی کاهش یافته و در مقرراتCITES جزو ضمیمه یک است..در گذشته از جمعیت قابل قبولی برخوردار بوده چنان که در بیشتر نقاط ایران این پرنده به صورت جفت دیده می شد در صورتی که در کوه هشتسر در دسته ها 15 الی 30تایی نیز مشاهده شده بود، البته در صخره های کوه شیور که به ((هاچا)) معروف است نیز زیست می کرده که حال نسل آن در این کوه منقرض شده.در حال حاضر در قوشاداغ و هشتسر تعداد این گونه به شدت کاهش یافته و جمعیت آنها به تعداد انگشتان دست نیز نمی رسد به دلیل برخی ملاحظات از جمله عدم آگاهی شکارچیان ، از ارائه اطلاعات در مورد محل دقیق زیست این گونه در منطقه صرف نظر می کنیم.جای تاسف است با وجود این تعداد اندک این پرنده ی از تیرشکارچیان در امان نبوده و من خود شخصا شاهد بوده ام که که سال گذشته یک قطعه از این پرنده در قوشا داغ شکار شده.همچنین در خبری به نقل یکی از دوستان علاقمند به طبیعت  یک قطعه ی دیگر از این گونه در شهرستان کلیبر به قیمت 85000 تومان فروخته شده است. اگر چنین پیش رویم کبک دری را هم باید به لیست گونه های منقرض شده منطقه چون قوچ ومیش ، کل وبز و...اضافه کرد. شکار غیر مجاز به عنوان مهمترین تهدید این پرنده شناخته می شود . در این میان ضعف اداره ی محیط زیست شهرستان اهر محسوس تر است چرا که نظارت کافی در حفاظت از این پرنده ی کمیاب انجام نداده است.صدور پروانه های شکار در اهر بیداد می کند که علاوه بر پذیرش شکارچیان منطقه به شکارچیان سایر شهرها مانند مشگین پروانه ی شکار صادر شده .البته شکار مجاز آسیبی به محیطزیست وارد نمی کند ولی باید به تفنگهای قاچاقی که در اختیار مردم قرار گرفته است توجه می شد.تله ها در کوهستانها بیداد می کند به گونه ای که در سال صدها قطعه کبک در این تله ها به دام می افتند ، شکار جرگه ای هم که جای خود دارد.